អត្ថបទពិសេស ៖ សម្រាប់អ្នកចង់ក្លាយជាអ្នកនិពន្ធ និងចង់មានសមត្ថភាពអាចនិពន្ធស្នាដៃល្អប្រកបដោយគុណតម្លៃពិតប្រាកដ
- May 14th, 2020
អត្ថបទពិសេស ៖ សម្រាប់អ្នកចង់ក្លាយជាអ្នកនិពន្ធ និងចង់មានសមត្ថភាពអាចនិពន្ធស្នាដៃល្អប្រកបដោយគុណតម្លៃពិតប្រាកដ
អ្នកនិពន្ធជាបុគ្គលប្រកបដោយគុណតម្លៃ និងពោរពេញទៅដោយភាពសំខាន់យ៉ាងខ្លាំងក្នុងសង្គមនីមួយៗ ព្រោះអ្នកនិពន្ធនេះហើយ ដែលជាអ្នកតាក់តែងបង្កើតនូវស្នាដៃល្អៗប្រកបដោយគុណតម្លៃ សម្រាប់បុគ្គលគ្រប់វិស័យជាតិសំខាន់ៗយកទៅសិក្សារៀនសូត្រទាញយកនូវចំណេះដឹង ពង្រឹងពង្រីកទាំងសមត្ថភាពខ្លួនផង និងសម្រាប់យកទៅអនុវត្តលើការងារផ្សេងៗក្នុងវិស័យជាតិសំខាន់ទាំងឡាយនោះ ឱ្យកាន់តែមានភាពរីកចម្រើនទៅមុខ។
ដោយមើលឃើញពីភាពសំខាន់ចាំបាច់របស់អ្នកនិពន្ធនេះហើយ ទើបបានជា លោក ឡាំ លីម ដែលជាអ្នកនិពន្ធល្បីឈ្មោះមួយរូបនៅកម្ពុជាបច្ចុប្បន្ន បានសរសេរនូវអត្ថបទដ៏សំខាន់មួយឡើង មានចំណងជើងថា “សំណេរបែបខ្ចីអំណាច” ជាអត្ថបទដែលស្មេរសង្គមគ្រប់រូបគួរតែអាន ជាពិសេសអ្នកដែលមានបំណងចង់ក្លាយជាអ្នកនិពន្ធ និងចង់មានសមត្ថភាពអាចនិពន្ធស្នាដៃល្អប្រកបដោយគុណតម្លៃ។ ដូច្នេះ “គេហទំព័រអ្នកនិពន្ធកម្ពុជា” យើងខ្ញុំសង្ឃឹមថា អត្ថបទដ៏ល្អមួយនេះ មុខជានឹងអាចជួយបំភ្លឺផ្លូវរបស់អ្នកឱ្យកាន់តែភ្លឺចិញ្ចែងចិញ្ចាច ដូចអ្វីដែលអ្នកប្រាថ្នាយ៉ាងប្រាកដ ឱ្យតែអ្នកអាចអនុវត្តតាមការណែនាំរបស់លោក ដូចដែលលោកបានបង្ហាញទាំងស្រុងក្នុងអត្ថបទខាងក្រោមដូចតទៅ ៖
“យុវជនដែលបានអានអត្ថបទនេះ គឺប្រៀបដូចទទួលបានពន្លឺមួយដែលអាចបើកផ្លូវបង្ហាញឱ្យយើងទទួលបានគំនិត វិធីសាស្រ្ត ឧបាយ និងសិល្បៈក្នុងការបញ្ចេញគំនិត ឬការយល់ឃើញរបស់ខ្លួនតាមរយៈសំណេរ។ គំនិតរបស់ខ្ញុំតាំងពីដើមរៀងមក ខ្ញុំហាក់នៅមានចិត្តស្ទាក់ស្ទើរក្នុងការចែករំលែកនូវឧបាយនៃការសរសេរអត្ថបទបែបនេះ។ មូលហេតុ គឺដោយសារតែខ្ញុំបារម្ភខ្លាចថា “ស្មេរដែលមានចរិតមិនទាន់ចាស់ទុំ នឹងប្រើប្រាស់ឧបាយសរសេរអត្ថបទបែបនេះខុសផ្លូវ ដោយពុំបានគោរពទៅតាមគោលការណ៍សុចរិតធម៌ សីលធម៌ គុណធម៌ និងផលប្រយោជន៍រួម”។ វិជ្ជាជាអំណាច តែបើវិជ្ជារណបអំណាច គឺហៅថា “ពាល”។ វិជ្ជាអាចត្រលប់ទៅជាពាល បើកាលណាមនុស្សប្រើប្រាស់ចំណេះដឹងខុសសីលធម៌ និងមិនគិតគូរពីគោលការណ៍នៃប្រយោជន៍រួម។ ចំណេះវិជ្ជា បើកាន់តែខ្ពស់ គឺកាន់តែគ្រោះថ្នាក់ ដោយមិនថាជាគ្រោះសម្រាប់សង្គម ឬជាគ្រោះថ្នាក់សម្រាប់ខ្លួនឯងទេ ដ្បិតបើយើងប្រើប្រាស់មិនស្របនឹងគោលការណ៍ត្រឹមត្រូវ។ មនុស្សមានវិជ្ជា កាលបើមិនមានសេចក្តីល្អក្នុងខ្លួនទេ គឺនឹងយកវិជ្ជាទៅប្រើប្រាស់ក្នុងផ្លូវខុសជាក់ជាមិនខាន។ តើហេតុអ្វីខ្ញុំនិយាយពីសេចក្តីល្អខាងក្នុង សុចរិតធម៌ សីលធម៌ គុណធម៌ មុនចូលដល់ខ្លឹមសារអត្ថបទ?
ចម្លើយនៃសំណួរខាងលើនេះ គឺត្រូវឆ្លើយបែបចោទសួរត្រលប់ទៅវិញថា “តើហេតុអ្វីយើងចង់ក្លាយខ្លួនទៅជាអ្នកនិពន្ធឬជាស្មេរ?” សំណួរដែលបានសួរ គឺជាចម្លើយ។ ការធ្វើកិច្ចការអ្វីមួយ គឺត្រូវការហេតុផលសមស្រប ជាហេតុផលពិតប្រាកដ មិនមែនហេតុផលបែបស្រោបសម្បកដូចឈើគ្មានខ្លឹម។ កិច្ចការដែលលំបាកបំផុត វាជាកិច្ចដែលធ្វើយកមែនទែន ធ្វើដោយមានបុព្វហេតុត្រឹមត្រូវ ធ្វើដោយពិតប្រាកដ មិនមែនធ្វើតាមអារម្មណ៍ចង់តែម្យ៉ាងទេ។ កិច្ចការដែលងាយបរាជ័យបំផុត គឺជាការងារដែលយើងចង់ធ្វើក្នុងន័យផ្សេង ជាពិសេសចង់ ព្រោះឃើញប្រយោជន៍ ចង់បានមុខមាត់ ចង់ល្បីឈ្មោះ ចង់ព្រោះតណ្ហា។ តើយើងចង់ធ្វើជាអ្នកនិពន្ធព្រោះអ្វី? តើយើងចង់សរសេរព្រោះអ្វី? តើងារជាអ្នកនិពន្ធ មានប្រយោជន៍អ្វីចំពោះយើង ឬក៏ចំពោះសង្គម ឬក៏មានប្រយោជន៍អ្វីខ្លះដល់យើងផង និងដល់សង្គមផង? តើយើងបានត្រៀមខ្លួនរួចរាល់កម្រិតណា? តើយើងមានឆន្ទៈពិតកម្រិតណា? តើយើងហ៊ានប្រឈមនឹងបញ្ហាជាក់ស្តែងកម្រិតណា? តើយើងស្គាល់ខ្លួនឯងច្បាស់ក្នុងកម្រិតណា? មុននឹងសម្រេចចិត្តធ្វើអ្វីមួយ គឺយើងត្រូវសួរខ្លួនឯងឱ្យអស់សិន ដ្បិតបើយើងកាន់តែសួរខ្លួនឯងបានច្រើនប៉ុនណា យើងក៏នឹងមានបុព្វហេតុត្រឹមត្រូវពិតប្រាកដប៉ុណ្ណោះដែរ។ តើអ្វីជាសំណេរបែបខ្ចីអំណាច ឬខ្ចីឥទ្ធិពលអ្នកដទៃ?
សំណេរបែបខ្ចីអំណាច វាប្រៀបដូចជាការជជែកដេញដោលផ្ទាល់មាត់ ដែលពាក់ព័ន្ធនឹងការធ្វើឱ្យអ្នកដទៃសុខចិត្តស្របតាម ឬមិនស្របតាម។ ពេលយើងចង់និយាយពីប្រធានបទមួយ តើយើងត្រូវធ្វើបែបណា ទើបអ្នកដទៃជឿតាម និងស្របតាម? មែនទែនទៅ វិធីសាស្រ្តសរសេរបែបនេះ វាក៏មិនខុសគ្នាពីការជជែកដេញដោលផ្ទាល់នោះដែរ។ ការជជែកដេញដោលទាំងឡាយ គឺក្នុងគោលបំណងធ្វើឱ្យអ្នកស្តាប់ទទួលយល់ស្រប ឬមិនយល់ស្របនូវអ្វីដែលយើងចង់បង្ហាញឬអះអាង។ ក្នុងសំណេរខ្ចីអំណាច គឺអ្នកនិពន្ធត្រូវការអំណាច ៣ធំៗ៖ អំណាចទី១ គឺអំណាចនៃទឡ្ហីករណ៍ (power of argument) ដែលមានលក្ខណៈជាតក្កវិជ្ជា (Logic ឬឡូហ្ស៊ីក) ជាភស្តុតាងជាក់ស្តែង ស្ថានភាពជាក់ស្តែង កាលៈទេសៈជាក់ស្តែង ដែលអ្នកអានអានហើយ ប្រកែកមិនបាន។ បើសរសេរពីប្រវត្តិសាស្រ្ត គឺត្រូវរកភស្តុតាងជាក់ស្តែងមកបង្ហាញ ទីតាំងកើតហេតុជាក់ស្តែងមកអះអាង ឬជាវត្ថុតាងជាក់ស្តែងមកធ្វើជាទឡ្ហីករណ៍។ អំណាចទី២ គឺអំណាចនៃឥទ្ធិពល ឬអាជ្ញា (power of authority) ដែលសំដៅទៅលើការប្រើប្រាស់គំនិតរបស់អ្នកមានឥទ្ធិពលក្នុងសង្គមបុរាណឬសម័យ។ គំនិតរបស់អ្នកមានឥទ្ធិពល អាចជាអ្នកប្រាជ្ញ មនុស្សមានអំណាច មនុស្សដែលសង្គមទទួលស្គាល់។ អំណាចទី៣ គឺជាអំណាចនៃការបញ្ចុះបញ្ចូល (power of persuasion) ឬការលួងលោមអ្នកអានឱ្យជឿតាម ឱ្យស្របតាម ឬប្រឆាំងអ្វីដែលបានលើកមកបង្ហាញ ហើយចរិតលក្ខណៈបែបមនោគមវិជ្ជា។ ការសរសេរសំណេរខ្ចីអំណាច គឺត្រូវមានធាតុទាំងបីខាងលើ ដ្បិតបើយើងចង់សរសេរពីអ្វី គឺត្រូវមានគំនិតគាំទ្រ យកកាលៈទេសៈជាក់ស្តែងមកបង្ហាញ ដែលអាចឱ្យអ្នកអានគាំទ្រ និងបញ្ចុះបញ្ចូលបែបចិត្តសាស្រ្តរុញឱ្យអ្នកអានយល់ស្រប ឬមិនយល់ស្របតាមចេតនារបស់យើង។ ក្នុងនាមជាអ្នកនិពន្ធ ហេតុអ្វីត្រូវការឧបាយក្នុងការសរសេរ?
អ្នកដែលអាចមានសមត្ថភាពសរសេរសំណេរបែបខ្ចីអំណាចបាន លុះត្រាតែជាស្មេរដែលមានចំណេះដឹងច្រើនគួរសម ដឹងប្រភពគំនិតយ៉ាងសម្បូរបែប បានស្រាវជ្រាវគំនិតច្រើនប្រភព មានការចងចាំនូវគំនិតនានាបានច្បាស់លាស់ល្អ ចេះស្គាល់កាលៈទេសៈជាក់ស្តែង ព្រមទាំងអាចច្របាច់គំនិតជាមួយកាលៈទេសៈសង្គមបញ្ចូលគ្នា រួចហើយវិភាគបានស៊ីជម្រៅរហូតបង្កើតបានជាគំនិតថ្មីដែលអាចពិចារណាបាន។ ខ្ញុំនឹងសាកល្បងបកស្រាយក្នុងន័យចិត្តសាស្រ្ត ឬធម្មជាតិនៃចិត្តរបស់មនុស្ស។ សត្វមាន់ចូលចិត្តអង្ករ ឬចំណីលើដី ដ្បិតទោះបីយើងយកដុំមាសទៅបោះលើដី តែសត្វមាន់នឹងជ្រើសរើសយកគ្រាប់អង្ករ។ ចំពោះធម្មជាតិនៃមនុស្សក៏ស្រដៀងគ្នាដែរ ដ្បិតបើមនុស្សណាមានលក្ខណៈបែបណា មានចរិតបែបណា មានចំណង់ចំណូលចិត្តបែបណា ខ្លួនគេក៏នឹងពេញចិត្តចាប់យក ឬជ្រើសរើសរបស់នោះទៅតាមចិត្តខាងក្នុងរបស់ខ្លួន។ ឧទាហរណ៍ មានមនុស្ស៣នាក់ ជាអ្នកមើលរឿងសាមកុកដូចគ្នា ហើយម្នាក់ៗសុទ្ធតែមានចរិតលក្ខណៈដែលជាសន្តានខុសៗគ្នា។ បើមនុស្សម្នាក់ជាមនុស្សមានល្បិចច្រើន មានកិរិយាជាមនុស្សមានកល កាលបើបានមើលរឿងសាមកុក គឺនឹងចាប់យកចំណុចល្បិចកលពីក្នុងរឿង, ឬបើមនុស្សណាមានចរិតលក្ខណៈជាមេដឹកនាំ ក៏នឹងមើលឃើញចំណុចនៃភាពជាអ្នកដឹកនាំ ហើយចាប់យកចំណុចនៃភាពជាអ្នកដឹកនាំពីក្នុងរឿង។ ប៉ុន្តែបើអ្នកណាម្នាក់មានចរិតលក្ខណៈជាអ្នកសាសនា គឺនឹងមើលឃើញចំណុចអប់រំផ្លូវចិត្តពីក្នុងរឿង។ នេះជាឧទាហរណ៍ដ៏ងាយយល់អំពីចរិតធម្មជាតិ ឬសន្តាននៃមនុស្សម្នាក់ៗ។ ជាធម្មជាតិមនុស្ស បុគ្គលគិតអ្វី គឺនឹងនិយាយនោះ។ បុគ្គលនិយាយបែបណា នឹងផ្ចង់កាយវិការធ្វើនូវសកម្មភាពនោះ។ បុគ្គលធ្វើនូវសកម្មភាពណា គឺនឹងមានវាសនាបែបនោះ។ តើមានទំនាក់ទំនងគ្នាបែបណារវាងគំនិត និងមនុស្សដែលបង្ហាញគំនិត?
លើលោកយើងនេះ ពុំមានបុគ្គលណាម្នាក់អាចបដិសេធថា “មិនបានរៀនសូត្រពីអ្នកប្រាជ្ញ ឬបុគ្គលពីអតីតកាលទេ ពីព្រោះពុំមានបុគ្គលណាម្នាក់កើតមកចេះស្រាប់សោះឡើយ។ មនុស្សដែលបដិសេធគម្ពីរក្បួនខ្នាតចោល គឺច្រើនជាមនុស្សធ្វើគិតអ្វីធ្វើអ្វីតាមទំនើងចិត្ត គ្មានផែនការ គ្មានគោលការណ៍…”។ ក្នុងការសិក្សារៀនសូត្រ យើងជាមនុស្សសម័យថ្មី រមែងរៀនសូត្រតៗគ្នាពីអ្នកជំនាន់មុន ឬពីអ្នកចេះដឹងដែលបានស្លាប់បាត់ហើយ។ ក្នុងពិភពនៃសំណេរ ឬចំណេះដឹងនៃពិភពលោកទាំងអស់ យើងត្រូវមើលប្រភពដើមនៃវប្បធម៌ ឬសាសនា ដ្បិតដោយសារសង្គមខ្លះមានវប្បធម៌ប្រកាន់យកសាសនាព្រះពុទ្ធ អ៊ីចឹងទើបសំណេរ ឬចំណេះដឹង ឬរបៀបរបបសង្គម ក៏មានព្រលឹងបែបពុទ្ធនិយមដែរ។ បើប្រភពវប្បធម៌ជាគ្រិស្តសាសនា គឺសំណេរ ចំណេះដឹង ការផ្សព្វផ្សាយ ឬផ្នត់គំនិត ឬរបៀបរបបរស់នៅ ក៏មានព្រលឹងបែបគ្រិស្តសាសនាដែរ។ល។ តួយ៉ាងដូចជាអ្នកប្រាជ្ញខ្មែរយើងពីបុរាណសម័យ ដែលទទួលឥទ្ធិពលពីឥណ្ឌា និងពីទ្រឹស្តីពុទ្ធនិយម ក៏មានព្រលឹងបែបពុទ្ធនិយម ឬផ្នត់គំនិតបែបព្រហ្មញ្ញសាសនាដូចគ្នាដែរ។ គំនិតទាំងឡាយនឹងត្រូវបានច្នៃប្រតិដ្ឋ និងនវានុវត្តន៍ (Innovation) ឱ្យត្រូវតាមសម័យកាល និងសមស្របតាមកាលៈទេសៈសង្គមជាក់ស្តែង។ នេះមានន័យថា “គំនិតចាស់ បូកនឹងគំនិតថ្មី បង្កើតបានជាលទ្ធផលដោយឡែកផ្សេងមួយទៀត និងអាចប្រើការណ៍បានក្នុងកាលជាក់ស្តែង”។ តើអ្វីជាស្នូលគំនិត ឬសម្បកគំនិត? នៅពេលណាយើងបានសិក្សាពីចរន្តគំនិត ប្រភពគំនិត និងកាលៈទេសៈគំនិត គឺយើងនឹងចេះស្ទាបស្ទង់ ច្នៃប្រតិដ្ឋ គិតបែបថ្មី លៃឱ្យគំនិតរត់ចេញទៅចូលខួរក្បាលមនុស្ស ឬចរិតមនុស្សក្នុងសង្គម។ ជាធម្មតា សំណេរដែលល្អ គឺត្រូវការគំនិតល្អ ពីព្រោះគំនិតជាខ្លឹមនៃសំណេរ ប្រៀបដូចជាខ្លឹមមនុស្សស្ថិតនៅត្រង់ចំណេះវិជ្ជា។
រីឯវិធីសាស្រ្តខ្ជាក់គំនិត ឧបាយបង្ហាញគំនិត គឺប្រៀបនឹងសម្បកសម្រាប់ស្រោបគំនិត។ ពេលណាយើងមានគំនិតច្រើន យើងអាចខ្ជាក់គំនិតតាមឧបាយជាច្រើនដូចជា តាមរយៈកំណាព្យ តាមរយៈប្រលោមលោក តាមរយៈអត្ថបទពាក្យរាយ តាមរយៈការនិយាយ តាមរយៈការឆ្លាក់ជាចម្លាក់។ គំនិតស្នូលនៅតែជាគំនិតស្នូល រីឯវិធីបញ្ជ្រាបគំនិត គឺមានច្រើនរបៀប ច្រើនវិធីសាស្រ្ត ប្រៀបដូចជាដើមត្នោតមួយដើម ដ្បិតបើយើងចង់យកផ្លែទៅធ្វើនំក៏បាន ឬយកស្លឹកទៅប្រក់ដំបូលផ្ទះក៏បាន ឬយកដើមទៅធ្វើឈើក៏បាន ឬកៀបយកទឹកត្នោតក៏បាន ឬកូរទឹកត្នោតធ្វើជាស្ករត្នោតក៏បាន។ ខ្ញុំចង់ប្រៀបធៀបនឹង “គំនិតមេ ឬខ្លឹមគំនិត ឬស្នូលគំនិត” ដ្បិតថាបើទោះបីយើងចង់យកគំនិតទៅបង្ហាញជាលក្ខណៈប្រលោមលោកក្តី ឬកំណាព្យក្តី ឬជាអត្ថបទបែបណាក៏បានដែរ តែអ្វីដែលសំខាន់ គឺជាគំនិតស្នូល ឬខ្លឹមគំនិតខាងក្នុងឯណោះទេ ដែលជាព្រលឹងនៃសំណេរ។ គំនិតស្នូល ឬគំនិតមេ ឬខ្លឹមគំនិត ប្រៀបដូចជាវត្ថុធាតុដើម។ អ៊ីចឹងហើយទើបខ្ញុំមានទស្សនៈថា “អ្នកនិពន្ធត្រូវតែជាអ្នកអានច្រើន សិក្សាស្រាវជ្រាវគំនិតច្រើនប្រភព និងយល់ពីកាលៈទេសៈប្រើប្រាស់គំនិតឱ្យបានត្រឹមត្រូវ”។ តើអ្វីជាខ្លឹមសារស្នូលនៃអត្ថបទនេះ? អ្នកប្រាជ្ញមានច្រើន គំនិតមានច្រើន សាសនាមានច្រើន។ បើមុជជ្រៅក្នុងការសិក្សារៀនសូត្រ មុជជ្រៅក្នុងការស្វែងរក មុជជ្រៅក្នុងការស្រាវជ្រាវ និងមុជជ្រៅក្នុងការចំណាយពេលវេលាឈ្វេងយល់ គឺយើងនឹងជួបគំនិតយ៉ាងច្រើន ប្រៀបដូចជាសមុទ្រដែលកម្រនឹងរីងស្ងួត។ បរិមាណដ៏ច្រើននៃគំនិតនេះហើយ ទើបធ្វើឱ្យយើងមានជម្រើសចាប់យកគំនិតមកសរសេរ។ បើយើងជាមនុស្សល្អ យើងនឹងចាប់យកគំនិតល្អៗដើម្បីសរសេរ តែបើយើងជាមនុស្សមិនល្អទេ គឺយើងនឹងចាប់យកគំនិតមិនល្អមកសរសេរ។
សំណេរបែបខ្ចីអំណាចនេះ វាមានលក្ខណៈគ្រោះថ្នាក់សម្រាប់អ្នកនិពន្ធដែលមិនស្គាល់ខ្លួនឯង មិនស្គាល់ចរិតមនុស្សក្នុងសង្គម និងមិនមានចំណេះដឹងសង្គមវិជ្ជាជាក់ស្តែង។ ធម្មជាតិអ្នកអានក្នុងសង្គមយើង គឺងាយលង់ជឿគំនិតទាំងឡាយណាដែលសន្មតថា “ជាគំនិតបុគ្គលអ្នកល្បីៗ ជាគំនិតអ្នកប្រាជ្ញ ជាគំនិតទស្សនវិទូ ជាគំនិតមេសាសនាធំៗ។ល។” ប៉ុន្តែតាមការពិចារណារបស់ខ្ញុំ គឺថា “មិនមែនឱ្យគំនិតអ្នកប្រាជ្ញ គឺសុទ្ធតែមានគំនិតត្រឹមត្រូវទាំងអស់ទេ។ គំនិតខ្លះ វាមិនខុសទេ តែខុសតែកាលៈទេសៈជាក់ស្តែងប៉ុណ្ណោះ។ គំនិតខ្លះទៀតមិនត្រឹមត្រូវទាំងអស់ទេ តែវាអាចត្រូវបានតែមួយ ឬពីរកាលៈទេសៈប៉ុណ្ណោះ”។ ការអានសំណេរបែបខ្ចីអំណាច គឺត្រូវការអ្នកអានដែលចេះពិចារណាខ្ពស់បំផុត ហើយអ្នកនិពន្ធខ្លួនឯង ក៏ត្រូវជាអ្នកមានការសិក្សាស្រាវជ្រាវបែបស៊ីជម្រៅផងដែរ។ ក្នុងនាមជាអ្នកនិពន្ធ យើងត្រូវដឹងថា “គំនិតណាគួរយកមកសាបព្រោះក្នុងសង្គម ហើយគំនិតណា មិនគួរយកមកសាបព្រោះ។ ពេលណា គួរគំនិតណា អាចសាបព្រោះបាន ឬពេលណា គួរគំនិតណា មិនគួរសាបព្រោះបានជាដើម”។ អ្នកនិពន្ធដែលសរសេរសំណេរបែបខ្ចីអំណាចអ្នកដទៃ ឬខ្ចីអំណាចអ្នកប្រាជ្ញ គឺគួរតែព្យាយាមសិក្សាឈ្វេងយល់ឱ្យបានច្រើនពីជម្រៅសាសនា ទស្សនវិជ្ជា ភាពជាអ្នកដឹកនាំ សង្គមវិជ្ជា ច្បាប់ជាក់ស្តែងរបស់រដ្ឋ…ជាពិសេសគួរអានព្រះត្រៃបិដកខ្មែរ (Tipiṭaka), អានគម្ពីរប៊ីប (Bible), អានគម្ពីរគួរអាន (Quran) និងឈ្វេងយល់ពីភាសិត ឬគំនិតក្នុងព្រហ្មញ្ញសាសនា។ល។ តើអ្នកនិពន្ធបែបណា គួររៀនសរសេរសំណេរបែបខ្ចីអំណាច?
ការអានសៀវភៅ ឬគម្ពីរសាសនាបានច្រើន វាជួយអ្នកនិពន្ធឱ្យយល់ពីកាលៈទេសៈនៃគំនិត ការមិនប្រកាន់មាំហួសចំពោះគំនិត។ ឧបាទាន ឬការប្រកាន់មាំ គឺជាគ្រឿងនាំឱ្យមនុស្សអវិជ្ជា កើតក្តីប្រមាថសាសនាដទៃ ជាប់ក្នុងទ្រុងមាសនៃគំនិត ចេញមិនផុតទៅដល់ព្រៃនៃឥស្សរភាពជីវិត ដូចទស្សនៈបែបពុទ្ធនិយមខ្មែរយើងថា “មានអវិជ្ជា ជាប្រភព ងងឹតដូចយប់ គ្រប់វេលា”។ អ្នកនិពន្ធវ័យក្មេង គួរសរសេរសំណេរបែបនេះជាដំបូង ពីព្រោះនេះជាវិធីរៀនសូត្រម្យ៉ាងដែរ ដែលយើងអាចរៀនសរសេរផង ថ្នឹកនឹងការរៀនគិតផង និងរៀនស្រាវជ្រាវផង។ ក្នុងស្ថានភាពខ្លះទៀត “ពេលណាយើងមានគំនិតច្រើន ដឹងប្រភពគំនិតច្រើន ពូកែស្រាវជ្រាវ ទោះយើងចង់សរសេរខ្ចីអំណាចអ្នកប្រាជ្ញក៏បាន ឬចង់សរសេរបែបគំនិតខ្លួនឯងក៏បានដែរ”។ ក្រៅពីនេះ សម្រាប់បញ្ញវន្តថ្នាក់ខ្ពស់ គឺប្រហែលជាចូលចិត្តការសរសេរបែបសំយោគគំនិតច្រើនជាង [គំនិតខ្លះមិនឆ្ងាយពីគំនិតបុរាណៗ ឬខ្លឹមគំនិតពីអតីតកាលទេ តែអាចខុសពាក្យពេចន៍ ឬដូចវិធីតែងកំណាព្យ កវីមានជំនាញខាងពាក្យណែងណង រណ្តំចុងជួន ពីរោះពិសា…]។ ទោះយើងជាអ្នកនិពន្ធក៏ដោយ ឬជាអ្នកអានក៏ដោយ ឬជាអ្នករៀនសូត្រក៏ដោយ គឺត្រូវប្រកាន់គោលការណ៍ “ធ្វើទង្វើជាក់ស្តែង” ក្រោយពីមានចំណេះដឹងហើយ ចៀសវាងការទាស់ទែងគ្នានឹងគំនិត។ គំនិតច្រើន គឺពិបាករកខុសរកត្រូវឱ្យប្រាកដណាស់ តែលក្ខខណ្ឌដែលកំណត់ថាគំនិតមួយត្រូវពិតប្រាកដ គឺជាលទ្ធផលល្អនៃការអនុវត្តន៍គំនិត។ នៅចន្លោះគំនិត និងលទ្ធផល គឺជាសកម្មភាព។
ចូររកឱកាសធ្វើសកម្មភាពជាក់ស្តែង បើយើងជាអ្នកមានចំណេះដឹង។ ចុងក្រោយបំផុត យើងមិនគួរយកចំណេះដឹង មកដាក់ឱ្យខ្ពស់ជាងតម្លៃនៃបេះដូងដ៏បរិសុទ្ធទេ។ សូមឱ្យអត្ថបទនេះក្លាយទៅជាប្រយោជន៍សម្រាប់យុវជនដែលមានបំណងចង់ក្លាយទៅជាអ្នកនិពន្ធ។ ខ្ញុំសូមបញ្ជាក់ម្តងទៀតថា “តម្លៃនៃចំណេះដឹង គឺស្ថិតនៅលើសីលធម៌ សុជីវធម៌រស់នៅ គុណភាពនៃជីវិត និងការបានជាទីពឹងចំពោះអ្នកជំនាន់ក្រោយ”។ ប្រឹងរៀនសូត្រ ធ្វើយ៉ាងណាឱ្យស្គាល់ខ្លួនច្បាស់ ដឹងផ្លូវខ្លួនឯងត្រូវទៅ ព្រោះបើមិនអ៊ីចឹងទេ យើងនឹងវង្វេង។ ប្រឹងប្រែងរៀន ប្រឹងប្រែងស្រាវជ្រាវ សហការគ្នា ធ្វើការសំខាន់៕”
លោក ឡាំ លីម និងសៀវភៅល្បីៗទាំង៤ក្បាលរបស់លោក
“គេហទំព័រអ្នកនិពន្ធកម្ពុជា” សូមបញ្ជាក់ថា អត្ថបទខាងលើ មានចំណងជើងថា “សំណេរបែបខ្ចីអំណាច” ជាអត្ថបទដែលស្មេរសង្គមគ្រប់រូបគួរអាន ជាពិសេសអ្នកដែលមានបំណងចង់ក្លាយជាអ្នកនិពន្ធ និងចង់មានសមត្ថភាពអាចនិពន្ធស្នាដៃល្អប្រកបដោយគុណតម្លៃពិតប្រាកដ។ ជាអត្ថបទពិសេសមួយ ដែលសរសេរចែករំលែកជាគំនិតដោយ លោក ឡាំ លីម ជាអ្នកនិពន្ធល្បីឈ្មោះមួយរូបនៅកម្ពុជាបច្ចុប្បន្ន មានដើមកំណើតចេញពីខេត្តសៀមរាប និងជាកសិករធ្វើស្រែចម្ការលើទឹកដីដ៏ពិសិដ្ឋនេះជារៀងរហូតមក។ លោកជាម្ចាស់ស្នាដៃសៀវភៅល្បីៗទាំង ៤ក្បាល រួមមានសៀវភៅ “ប្រតិទិនទស្សនៈ ៣៦៥ថ្ងៃ”, “ប្រតិទិនទស្សនៈ ២២២ថ្ងៃ”, “អំណានជាអំណាច” និងសៀវភៅ “ដំណើរ” ជាស្នាដៃសហនិពន្ធជាមួយអ្នកនិពន្ធល្បីចំនួនពីររូបផ្សេងទៀត ដែលសុទ្ធសឹងតែជាសៀវភៅទទួលបានការគាំទ្រពីសំណាក់ប្រិយមិត្តអ្នកអានយ៉ាងខ្លាំង។ រហូតមកទល់ពេលនេះ លោកបានសរសេរសំណេរខ្លីៗជាច្រើនបង្ហោះផ្សាយក្នុងបណ្ដាញសង្គម ដែលសុទ្ធតែជាអត្ថបទចំណេះដឹងសំខាន់ៗទាក់ទងនឹងទស្សនវិជ្ជាបែបអប់រំ គំនិត សង្គម នយោបាយ និងភាពជាអ្នកដឹកនាំជាដើម។ អាស្រ័យហេតុនេះ បើលោកអ្នកចង់ដឹងថាតើអត្ថបទរបស់លោកមានលក្ខណៈល្អយ៉ាងណានោះ ក្រៅពីអាចស្វែងយល់បានពីក្នុងសៀវភៅទាំង ៤ក្បាលរបស់លោក លោកអ្នកក៏អាចចូលអានអត្ថបទរបស់លោកបានដោយសេរីក្នុងហ្វេសប៊ុកផ្លូវការរបស់លោកផ្ទាល់ផងដែរ តាមរយៈឈ្មោះ Lam Lim https://www.facebook.com/lamlem01 នោះលោកអ្នកមុខជាបានដឹងច្បាស់មិនខាន។ សូមអរគុណ៕
អត្ថបទ និងរូបភាព ៖ ឡាំ លីម / រក្សាសិទ្ធិដោយ ៖ cambowriter.com